پستان بزرگ در مردان
🔴 بزرگی پستان مردان؛
تجمع چربی یا نشانه‌ای از تغییر هورمونی؟
حدود یک درصد سرطان‌های پستان در مردان رخ میدهد
بزرگ شدن پستان در مردان موضوعی است که بسیاری از مراجعانِ مرد در مطب پزشکان مطرح می‌کنند، گاهی با شوخی و گاهی با شرمساری. به گزارش سی‌ان‌ان، این تغییر ظاهری در برخی افراد ناشی از تجمع چربی است، اما در مواردی رشد بافت غده‌ای پستان نقش اصلی را دارد، عارضه‌ای که در پزشکی «ژینکوماستی» نامیده می‌شود. در بسیاری از مردان، هر دو عامل هم‌زمان رخ می‌دهند.
بر اساس پژوهش‌ها، ژینکوماستی بدون درد یا حساسیت در حدود ۳۰ تا ۵۰ درصد مردان سالم مشاهده می‌شود؛ یعنی تقریبا نیمی از مردان ممکن است در دوره‌ای از زندگی به درجاتی از بزرگ شدن بافت پستان دچار شوند، حتی اگر به آن توجه نکنند.
آناتومی و عملکرد پستان
در بدن مردان و زنان، پستان روی عضلات قفسه سینه قرار دارد و از دو بخش تشکیل شده است: بافت چربی که اندازه و شکل را تعیین می‌کند، و بافت غده‌ای که تحت تاثیر هورمون‌ها است.
در زنان، استروژن باعث رشد بافت غده‌ای در دوران بلوغ و بارداری می‌شود. در مردان، تستوسترون باعث می‌شود این بافت کوچک و خاموش باقی بماند، اما ساختار غدد و مجاری شیر از نظر بنیادی وجود دارد. به همین دلیل، مردان نیز ممکن است دچار ژینکوماستی یا در موارد نادر، سرطان پستان شوند.
ساختار اولیه پستان در جنین قبل از تعیین ویژگی‌های جنسی، ایجاد می‌شود و نوک پستان در هر دو جنس شکل می‌گیرد.
این موضوع توضیح میدهد که چرا برخی مردان تحت شرایط خاص حتی می‌توانند شیر تولید کنند. افزایش شدید هورمون پرولاکتین، بیماری‌های غده هیپوفیز، اختلال‌های کبدی یا درمان‌های هورمونی سرطان پروستات می‌توانند به تولید شیر منجر شوند؛ هرچند این حالت نادر است.
ژینکوماستی کاذب: نقش چربی
شایع‌ترین علت بزرگ شدن پستان در مردان تجمع چربی است که ژینکوماستی کاذب یا آدیپوماستی نام دارد و اغلب در افراد دارای اضافه وزن دیده می‌شود. این بافت نرم و گسترده است و معمولا با کاهش وزن و ورزش کاهش پیدا می‌کند.
ژینکوماستی واقعی: رشد بافت غده‌ای
ژینکوماستی واقعی زمانی رخ میدهد که بافت غده‌ای زیر نوک پستان رشد کند. این بافت سفت‌تر و گاهی حساس است و به تغییر تعادل هورمونی مربوط می‌شود. این حالت در دوران بلوغ شایع و معمولا گذرا است؛ اما در سنین بالاتر با کاهش تستوسترون و افزایش وزن بیشتر مشاهده می‌شود.
سایر دلایل تغییر پستان در مردان
برخی داروها مانند فیناستراید و داروهای درمان سرطان پروستات می‌توانند باعث رشد بافت غده‌ای شوند. مصرف الکل، ماری‌جوانا و استروییدهای بدنسازی نیز از عوامل مهم به شمار می‌روند. بیماری‌های تیرویید، کبد و کلیه نیز با ایجاد اختلال هورمونی، می‌توانند این تغییرات را تشدید کنند.
پیامدهای روانی
بسیاری از مردان مبتلا به این عارضه از حضور در ساحل، استخر یا حتی باشگاه خودداری می‌کنند و گاهی دچار اضطراب اجتماعی می‌شوند. در نوجوانان، اغلب توصیه به صبر می‌شود، چون این وضعیت ممکن است خودبه‌خود برطرف شود. در بزرگسالان، شناسایی علت و بررسی دقیق ضروری است.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر توده سفت و ثابت، رشد یک‌طرفه پستان، ترشح غیرطبیعی به‌ویژه خون‌آلود یا بزرگ شدن سریع مشاهده شود، بررسی فوری لازم است؛ زیرا حدود یک درصد سرطان‌های پستان در مردان رخ میدهد.
روش‌های مدیریت و درمان
کاهش وزن، توقف مصرف الکل یا مواد مخدر، تغییر دارو، ورزش برای تقویت عضلات قفسه سینه و در موارد پایدار، جراحی کوچک‌سازی پستان از جمله گزینه‌های کاربردی‌اند. درمان هورمونی فقط در صورت کمبود واقعی تستوسترون توصیه می‌شود.
جمع آوری ؛ عیسی میر حیدری
