بایگانی برچسب برای: خیام نیشابوری

⭕️ جا داره یاد کنیم از خیام نیشابوری و تقویم دقیقش که همواره به کمک اون، گاه‌شماری از جمله زمان‌بندی برای شروع سال جدید به بهترین شکل ممکن انجام میشه.

این تقویم که خیام در ۳۲ سالگی تدوینش رو به پایان رسوند، تنها هر ۱۰ هزار سال، یک ثانیه خطا داره.

در زمان سلطنت ملکشاه سلجوقی (۴۶۵ تا ۴۸۵ هجری قمری) و وزارت خواجه نظام‌الملک توسی، تصمیم گرفتند که به نابسامانی درگاهشماری پایان دهند و از این رو حکیم عمر خیام نیشابوری مامور شد به همراه گروهی از منجمان برجسته، محاسبات جدیدی را ترتیب دهد.

آن زمان، خیام که هنوز از مرز ۳۰ سالگی نگذشته بود، شهرت علمی درخور توجهی داشت و مورد احترام ملکشاه سلجوقی و خواجه نظام‌الملک بود.

بدین‌سبب اصلاح تقویم به او واگذار شد. تنظیم گاهشماری جلالی و زیج پیوسته به آن، که زیج‌ملک‌شاهی خوانده شد، به احتمال زیاد در شهر اصفهان ـ پایتخت سلجوقیان ـ و بنابر گفته‌ای دیگر در ری یا نیشابور آغاز شد.

تنظیمات دقیق برای پیکربندی این تقویم چنان انجام شده که روز اول سال یا نوروز منطبق با اول بهار یا اعتدال بهاری باشد و قسمت اصلی محاسبات آن توسط خود خیام و اشراف مثال‌زدنی اون به هندسه برای انجام محاسبات نجومی انجام شده.

البته تا زمان انقلاب مشروطه، غالبا رویدادها با تقویم قمری در ایران تعیین می‌شدند ولی رفته رفته پس از مشروطه، گاه‌شماری شمسی در تقویم جلالی، به عنوان اساس کار قرار گرفت.