توضیحات
سیکلوهگزیمید
Cycloheximide
سازوکار اصلی عمل سیکلوهگزیمید، مهار سنتز پروتئین است:
هدف: ریبوزوم‌های سیتوزولی 80 سلول‌های یوکاریوتی.
نحوه مهار: سیکلوهگزیمید با آنزیم ترانسلوکاز (Translocase) در ریبوزوم تداخل می‌کند و به طور خاص، مرحله جابجایی (Translocation) در فرآیند ترجمه RNA پیام‌رسان mRNA را مسدود می‌کند.
نتیجه: با جلوگیری از جابجایی ریبوزوم، فرآیند طویل‌سازی (Elongation) زنجیره پلی‌پپتیدی متوقف شده، در نتیجه سنتز پروتئین مهار می‌شود.
انتخاب‌پذیری: این ترکیب به طور انتخابی ریبوزوم‌های سیتوزولی یوکاریوت‌ها را هدف قرار میدهد و بر سنتز پروتئین در میتوکندری‌ها، کلروپلاست‌ها یا باکتری‌ها پروکاریوت‌ها با ریبوزوم 70 اثر نمی‌گذارد.
💡 کاربردهای اصلی
سیکلوهگزیمید به دلیل خاصیت مهارکنندگی انتخابی‌اش، ابزاری بسیار قدرتمند و رایج در تحقیقات زیست‌شناسی و آزمایشگاه‌ها است.
۱. کاربردهای میکروبیولوژی و کشت سلول
جداسازی باکتری‌ها: در محیط‌های کشت میکروبی، برای مهار رشد قارچ‌ها و مخمرها استفاده می‌شود تا بتوان به راحتی باکتری‌های مورد نظر را جداسازی یا شمارش کرد.
مهار رشد قارچ: یک قارچ‌کش طبیعی است و برای مهار رشد بسیاری از سویه‌های قارچی به کار می‌رود.
انتخاب سویه‌های مقاوم: برای انتخاب سویه‌های مخمر و قارچ‌های مقاوم به سیکلوهگزیمید در آزمایشگاه‌ها استفاده می‌شود.
۲. کاربردهای بیوشیمیایی و تحقیقات سلولی
مطالعه نیمه‌عمر پروتئین‌ها (Protein Half-life): از آن برای مهار کنترل‌شده سنتز پروتئین‌های جدید استفاده می‌شود. این کار به محققان اجازه میدهد تا میزان تجزیه پروتئین‌های موجود (پروتئین‌های کوتاه‌مدت) و در نتیجه نیمه‌عمر آنها را بررسی کنند.
مطالعات بیان ژن: به عنوان ابزاری برای درک نقش سنتز پروتئین در بیان ژن‌های مختلف مانند ژن‌های مرتبط با آپوپتوز (مرگ برنامه‌ریزی شده سلولی) استفاده می‌شود.
القای آپوپتوز: در بسیاری از انواع سلول‌ها (مانند سلول‌های HL-60 ، هیبریدوماهای لنفوسیت T و ماکروفاژها) باعث القای آپوپتوز (مرگ سلولی) می‌شود و اغلب همراه با سایر عوامل سیتوتوکسیک (مانند فاکتور نکروز تومور) برای تسهیل مرگ سلولی استفاده می‌شود.
۳. سایر کاربردها
تحقیقات گیاهی: باعث تحریک تولید اتیلن در میوه و برگ گیاهان می‌شود.
خواص محافظت عصبی: در برخی مطالعات اثرات محافظت عصبی از خود نشان داده است.
⚠️ نکات ایمنی (سمیت)
سیکلوهگزیمید یک ماده بسیار سمی است.
به دلیل مهار سنتز پروتئین در سلول‌های یوکاریوتی (از جمله سلول‌های انسانی)، این ماده برای سلول‌های بدن ما سمی است.
به عنوان یک ماده با خطر بسیار بالا طبقه‌بندی می‌شود و باید هنگام کار با آن در آزمایشگاه‌ها، کلیه نکات ایمنی و دستورالعمل‌های مربوطه (مانند پوشیدن تجهیزات حفاظت فردی) رعایت شود.
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.